ARKA KAPAK YAZISI

     Senin bilgeliğin bizim yaşamımızı etkiliyor.
Fikirlerini samimi olarak açıklamaktan kaçınmayan, genelgeçer hiçbir şeyi umursamadan kendi doğrularını arayan ve söyleyen gerçek bir fikir insanı arıyorsanız, Türkiye’deki ender örneklerinden biri Celâl Şengör’dür.
     Bilimsel eleştiriye açıklığıyla, her ne kadar ilk bakışta bana Heidegger’i anımsatan politik duruşuyla bir “demokrat” gibi görünmese de aslında o bir bilgi demokratıdır ve eleştirel düşüncenin önemini tüm Türkiye’ye en iyi anlatan ve öğreten kişidir.
     Bugün elinize aldığınız bu kitap, Türkiye’nin yetiştirdiği çok yönlü ve nadide bir âlimle, bizim Karl Popper’imizle yapılmış enfes bir nehir söyleşidir. Okuyacağınız sohbet, bir bilim ve bilgi insanının çocukluktan itibaren nasıl adım adım geliştiğini ve nasıl evrildiğini anlatan bir özet, bir yolculuk öyküsüdür.  
Şen ve neşeli görünüşünün arkasında büyük bir ciddiyet saklayan, kendisine yapılan her türlü eleştiriyi kucaklarken bilime yapılan saygısızlığa büyük öfke duyan bir bilim insanı olarak tanıdığım Celâl Şengör’ün dediği gibi, başkalarının cehaleti nasıl bizim yaşamımızı etkiliyorsa Celâl’in bilgeliği de bizim yaşamımızı olumlu yönde etkilemiştir ve etkileyemeye devam edecektir. 
      Bu kitap da muhtemelen bu etkinin halkalarından biri olacaktır.
                                                                      Fatih Altaylı

​

YAYINEVİ NOTU

Bu kitabın bir derdi var. 

Celâl Şengör’ün bilgisiz insanları ötekileştirdiği ve elitist olduğu söylemi, kalabalık bir kesim tarafından sıkça eleştirilerek dile getiriliyor. Bunun yanı sıra varlıklı bir ailenin üyesi olarak dünyaya geldiği için bilim insanı olabildiğini söyleyenler bile var. Kendi adıma, tanıdığım Celâl Şengör’den ve ailesinden yola çıkarak bu yanlışları düzeltmek istiyorum. Biliyorsunuz ki ülkemizde birçok zengin iş insanı var. Hatta birçoğu, Şengör Ailesi’nden daha varlıklı ve geniş imkânlara sahip. Birçoğu da oldukça meşhur, ailelerinden aldıkları soyadı vesilesiyle televizyon ekranlarında kendileriyle sık sık karşılaşıyoruz. Yalıları, sosyetik partileri, yatları ve jetleriyle ışıltılı hayatlarına tanıklık ediyoruz. Peki Celâl Şengör’ün, evindeki kütüphanesinde yapılan videolu söyleşileri dışında nasıl bir evde yaşadığını biliyor musunuz? O, gençliğinde bir sosyete partisinden çıkarken kameralara yakalanmış mı hiç? Arabasının modeliyle ya da başka bir maddi gücüyle kendini övdüğüne şahit olanınız var mı?
İşin aslına bakarsanız; onun bugünkü Celâl Şengör olmasının sebebi parası değil, merakı ve bilgisi. Üstelik, ülkemizin tek zengini onun ailesi değil elbette ama o, ailesinin “Profesör Doktor” ve “Bilim İnsanı” unvanlarına sahip olan tek ferdi. Kendilerine bunun tam tersi bir hayat kuran ünlülere defalarca kez şahit olduğumuz ülkemizde Celâl Şengör işte bu yüzden kıymetli.
İnsanın ailesinden gelen imkânları nasıl ve ne için değerlendirdiği önemlidir. Başarılarının onun önüne gümüş bir tepside sunulduğunu sananların aksine, hayatı altın değerine çevirmek için gösterdiği gayrete bu kitap boyunca şahit olacaksınız.
Öte yandan; bilgisiz insanları ötekileştirdiği eleştirisinin aksine bu kitapta, o insanları da bilgili kılmaya ömrünü adamış bir öğretmen tanıyacaksınız. Kendimden biliyorum, onun derdi bizim bilmediklerimizin üstünü çize çize kendisine bir üstünlük sağlamak falan değil. Celâl Şengör buna ihtiyacı olmayacak kadar büyük bir bilim insanı. Onun amacı, bizim de bilgi sahibi olmamızı sağlamak. Yoksa koskoca fabrikatörün oğlu, üniversiteden aldığı akademisyen maaşı için 40 yıl boyunca Anadolu Yakası’ndan Avrupa Yakası’na her gün Teknik Üniversite’ye gidip gelir miydi hiç?
Öyle ki Celâl Bey sohbetlerimiz arasında sıkça “Biliyorsun ki Milattan Önce 570 yılında Anaksimandros’un yaptığı gibi...” minvalinde cümleler kurarken ben, “Bilmiyorum,” demekten usandım ama o, bana öğretme aşkından usanmadı. Ben sayısalcı değilim, haliyle jeoloji bilimine hâkim olmayı bırakın herhangi bir bilim dalıyla içli dışlı olduğum da söylenemez. Zordur beş ülkenin Bilimler Akademisi üyesi, dört lisanı ana dili gibi konuşan ve dünyanın iki buçuk milyar yıllık tarihini adı gibi bilen bir bilim insanı olarak bir sözelciyle sohbet etmek. Bu yüzden her şeyden önce, Damla ve bana katlandığı için kendisine teşekkür ederim.
                                                                                                      Gamze İyem

 

YAZARIN NOTU 

Bazı yerleri iki kez okuyacağınızı biliyorum, ben de yazarken öyle yaptım. İtiraf etmeliyim ki bu kitabın hazırlığı bizim için pek kolay olmadı. Her şeyden önce kendi cehaletimizin altında eziliyor olmak, mahcubiyetimizi artırdı. “Nasıl daha az mahcup oluruz?” düşüncesinin peşindeyken daha çok soru sormanın, yanıtlara ulaşmak için hep sormaya devam etmenin ve belki bir meşale yakacak olmanın lezzetine vardık. Jeoloji alanında dünya çapında başarı elde etmiş bir bilim insanıyla tanışacağımızı düşünürken çok daha fazlası oldu; kendimize yeni bir arkadaş edindik. Bize yeni yollar gösteren, “Buradan geçerseniz benim gördüklerimi görebilirsiniz,” diyen ve bir kez olsun “kötü” hissettirmeyen gerçek bir arkadaş...
                                                                   

                                                                                               Damla Karakuş