Zamanı nasıl algıladığımızın bizimle mi yoksa yaşadıklarımızla mı ilgili olduğu konusunda büyük cümleler kuramam. Emin olduğum şey şu ki; her kitap kendi zamanını beklediği gibi, okurunu kendi hızında ilerletiyor. Ne bir gün önce ne bir gün sonra, kitap son sayfasını tam okunması gereken zamanda okutuyor. Elif Derviş’in ‘Uyuşma’sı da öyle yaptı.

Valhaf… Herkesin bilip kimsenin hatırlamadığı zamanlarda, insanların çok konuşmadan birbirini anladığı bir köyde yaşayan herhangi biriydi. Fırtınalı bir günde sığındığı kulübeden çıktığında hiçbir şey eskisi gibi değildi. Şimdi eksik parçaların farkına varma vaktiydi. 

    “Geçecek. Biraz sabır, biraz inanç.”

Valhaf kayıplarını ormanın ruhuna emanet etmek için gittiğinde Baş Rehber oradaydı. Duman gibi eşi ve oğlu da rehberin boynuzlarında bir dönüşümün eşiğindeydi. Geyik aldığı emanetler ile uzaklaşırken Valhaf Koyu Orman’daki yürüyüşüne başlamıştı.

İçinden geçtiği bu yeni zamanda, her şeyin bir anda olduğu bu yeni dünyada Valhaf alışmaya çalışıyordu. Rüyada mı yoksa gerçek hayatta mıydı? Rüzgâr, deniz, yaşlı adam… Deniz coştu, kükredi, deniz ve Valhaf aynı anda güverteye yığıldı. Sonra Valhaf bir şey hissetti, yanında yaşlı adam…

    “Benim sana verdiğim ışığı sen de ihtiyacı olan başkalarına iletirsen, daha da çabuk geçecek. İnan.” 

    Valhaf, yaşlı adamın söylediği gibi bir sonraki limanda indi. Bu limanda adına ‘kitap’ dedikleri bir şey ile tanışacağından mıdır bilinmez, etraf ışık ışıktı.

 
    “O nedir?”

    “Hikayeler anlatan bir şey diyelim.” 

Bu köyde bir köprü arıyordu Valhaf, kitapçının söylediğine göre öyle bir köprü yoktu. Valhaf yaşlı adamın rehberliğine inanıyordu. Kitapçıdan aldığı kıyafetleri giyindi, arkasında sivri kulaklı, uzun kuyruklu bir gölge ile köyden uzaklaştı. Tam öldüğünü düşündüğü sırada bir ucu geçmişte bir ucu gelecekte olan ‘Dünyanın Ortasındaki Köprü’de, ne yaşaması gerekiyorsa onu yaşıyordu.

 
   “Rüzgâr susunca
     Sarmaşıklar yol oldu
     Kayıp ruhlara” 

Valhaf şimdi beyaz evde yeni bir benliğin kıyısındaydı. Her şeyin başladığı yerdeydi, bildiklerini unuttu. İçindeki karmaşa tuğlalı duvara yaslanmıştı, “Her çıkış sadece sahibine görünür…” demişti ev sahibi yaşlı kadın. Valhaf ve Duman zamanı gelince birlikte gidecekti. Yolculuğun en zor kısmı henüz başlamamıştı.

 
   “Şimdi yapması gereken, hatırladıklarının tam ortasına oturup, gece göğüne yükselen bir ateş gibi önce alev alev, sonra için için yanarak kendiliğinden sönmeyi beklemek ve toprağa karışan küllerinin dibinde yeşerecek olanları beslemekti.”

Bu novellada uyuşma ve ardından gelen uyanışın izlerini takip ederek Valhaf’ın kendisiyle buluşmasını okudum. Kayıp ve yas sürecinin bir insanı nasıl dönüştürdüğünü, yas eşlikçilerini, kaybolduğumuz geçitleri gördüm. Varlıklara birbirine göre değer biçilmediği bu dünyada hayvanların ve denizin rehberliğinde Valhaf ile birlikte yol aldım. Uyuşma’yı okurken daha önce okuyup yine romanoku.org sayfamız için incelemelerini yazdığım ‘Sür Pulluğunu Ölülerin Kemikleri Üzerinde’ , ‘Büyü Dükkanı’ kitaplarındaki  duygulara geri döndüm.

Kitaba ‘Yerdeniz Büyücüsü’nden bir epigrafla giriş yapılmasından metnin bizi büyülü bir kurguya çağırdığını, okuyacağımız satırların sıradan cümleler olmayacağını anlıyoruz. “Uzakta Bir Yer, Yol, Bilinmeyen, İki Dünyanın Ortası, Tünelin Sonundaki Işık, Yeni Bir Sayfa, Eve Dönüş” başlıklarının anlatıdaki döngüsel zamanı ifade etmek için özenle belirlendiği anlaşılıyor. Yazarın bir söyleşide okurlarıyla paylaştığı yoga felsefesi ve şamanizme olan ilgisinin metne sızdığını görmek beni şaşırtmadı. Leitmotiv olarak kullanılan “Geçecek. Biraz sabır, biraz inanç.” cümlesi kurguda iz sürerek sayfalar arasında bağ kurmamı sağladı ki bundan da bir okuyucu olarak keyif aldığımı söylemeliyim. Yine aynı söyleşide kitaptaki bir karakterin başka bir hikayenin kahramanı olarak yazıldığını öğrendiğimde oldukça heyecanlandım. Kurmaca okumayı sevenler bu çağdaş edebiyat eserini ıskalamasınlar. Yerli edebiyata yeni bir nefes olan Elif Derviş’in kalemi ile en kısa zamanda tanışmanızı öneririm. 

Sevgiyle ve kitapla…

​

Uyuşma, Elif Derviş, Roman, Alakarga Sanat Yayınları, 2022